ฝี

ฝี (อังกฤษ: abscess) เป็นกลุ่มของหนองซึ่งเป็นซากเม็ดเลือดขาวชนิดนิวโตรฟิล (neutrophil) ที่ตายแล้วสะสมอยู่ภายในโพรงของเนื้อเยื่อซึ่งเป็นกระบวนการของการติดเชื้อ มักมีสาเหตุมาจากเชื้อแบคทีเรียหรือปรสิต หรือเกิดจากสิ่งแปลกปลอมภายนอกอื่นๆ เช่น เศษวัสดุ กระสุน หรือเข็มทิ่ม

ฝีเป็นกระบวนการตอบสนองของเนื้อเยื่อในร่างกายต่อเชื้อโรคเพื่อจำกัดการแพร่กระจายไม่ให้ไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกายจุลชีพก่อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาในร่างกายจะมีการทำลายเซลล์ที่ตำแหน่งนั้น ทำให้เกิดการหลั่งสารพิษ สารพิษจะกระตุ้นกระบวนการอักเสบ ซึ่งทำให้มีเม็ดเลือดขาวจำนวนมากเข้ามาในบริเวณที่เชื้อโรคบุกรุกและเกิดการไหลเวียนของเลือดในบริเวณนั้นมากขึ้น

โครงสร้างของฝีภายนอกจะประกอบด้วยผนังหรือแคปซูลล้อมรอบ ซึ่งเกิดจากเซลล์ปกติข้างเคียงมาล้อมเพื่อจำกัดไม่ให้หนองไปติดต่อยังส่วนอื่นๆ อย่างไรก็ตามแคปซูลที่ล้อมรอบโพรงหนองนั้นอาจทำให้เซลล์ในระบบภูมิคุ้มกันไม่สามารถเข้ามากำจัดเชื้อแบคทีเรียหรือจุลชีพก่อโรคในหนองนั้นได้ฝีมีความแตกต่างจากหนองขัง (empyema) ในแง่ที่ว่าหนองขังเป็นกลุ่มของหนองในโพรงที่มีมาก่อนอยู่แล้ว แต่ฝีเป็นโพรงหนองที่สร้างขึ้นมาภายหลังการติดเชื้อ

 

วิธีรักษาฝีอักเสบ,ฝีหนอง ฝีหัวหนองด้วยมาสเตอร์คลีน

1. ทำความสะอาดด้วยสบู่นมสดน้ำผึ้งบริเวณที่เป็นฝีอักเสบหรือฝีหนองและบริเวณรอบๆแล้วเช็ดให้แห้ง

2. กรณีที่ฝีอักเสบนั้นสามารถสะกิดที่หัวได้ ให้สะกิดเล็กน้อย แต่ห้ามบีบฝีอักเสบนั้น หลังจากนั้นก็ให้สเปรย์มาสเตอร์คลีนลงบนสำลีจนชุ่มแปะติดไว้ตรงบริเวณที่เป็นฝีอักเสบหรือฝีหนองไม่ให้หลุดอย่างน้อย 3 ชั่วโมงขึ้นไป ซึ่งจะทำให้ฝีอักเสบยุบตัวและสลายไปได้อย่างรวดเร็ว

3. กรณีที่ฝีอักเสบหรือฝีหนองฝีหัวหนองนั้นไม่สามารถสะกิดที่หัวสิวได้ ก็ให้ทำความสะอาดด้วยสบู่นมสดน้ำผึ้ง เช็ดให้แห้ง แล้วสเปรย์มาสเตอร์คลีนลงบนสำลีให้ชุ่ม นำไปแปะติดไว้ที่บริเวณหัวฝีอักเสบ อย่าให้สำลีหลุดออกจากบริเวณหัวฝีอักเสบ แปะทั้งไว้ตั้งแต่ 3 ชั่วโมงขึ้นไป ทำบ่อยได้ตามความต้องการ ประมาณ 2-3 วัน ฝีอักเสบหรือฝีหัวหนองก็จะยุบตัวไปในที่สุด ถึงแม้ว่าฝีอักเสบจะสลายไปแล้ว ก็ควรใช้มาสเตอร์คลีนทำความสะอาดบริเวณที่เป็นฝีอักเสบไปอีกระยะเวลาหนึ่ง

ฝีอักเสบที่เป็นไม่นาน และฝียังไม่กลัดหนอง การใช้มาสเตอร์คลีนจะหายรวดเร็วมาก แต่ถ้าฝีอักเสบนั้นเริ่มเป็นหนอง อาจจะหายช้าขึ้น ต้องระบายหนองออก เพื่อลดอาการเจ็บปวดและอาการบวมอักเสบ

 

ฝีคัณฑสูตร : ราชาแห่งฝี

โรคฝีคัณฑสูตรจะหายขาดหรือไม่? ขึ้นอยู่กับปัจจัยใด?

1. กำจัดเชื้อที่ก่อให้เกิดฝีคัณฑสูตรได้หมดหรือ? ถ้ากำจัดหรือทำลายเชื้อได้หมด ก็มีโอกาสหายขาดได้

2. การดูแลและรักษาถึงหรือไม่? ถ้าดูแลได้ไม่ดี ฝีคัณฑสูตรก็สามารถกลับมาเป็นอีกได้

การกระจายของเชื้อระหว่างฝีคัณฑสูตรกับฝีทั่วๆไป

1. ฝีทั่วๆไป การกระจายเชื้อจะอยู่เพียงชั้นของผิวหนังที่ไม่ลึกมาก ดังนั้นการกำจัดเชื้อจึงทำได้ง่าย ฝีจึงหายได้รวดเร็ว

2. ฝีคัณฑสูตร การกระจายของเชื้อจะกระจายอยู่ใน 2 ส่วน คือ

2.1 เชื้อที่กระจายอยู่ภายนอกบริเวณขอบรูทวารหนัก ซึ่งเชื้อในส่วนนี้จะถูกกำจัดได้ง่าย

2.2 เชื้อที่กระจายอยู่ลึกเข้าไปด้านในรูทวารหนัก เชื้อเหล่านี้จะกระจายอยู่ตามท่อน้ำเมือกรอบผนังด้านในรูทวารหนัก จึงเป็นจุดที่เข้าถึงยากมากๆ หรืออาจเข้าไม่ถึงเลย นี่คือปัญหาและอุปสรรคในการเข้าถึงและการกำจัดเชื้อกลุ่มนี้ จึงเป็นที่มาของฝีคัณฑสูตรที่หายยากมาก เหตุเพราะเชื้อถูกกำจัดไม่หมด และเชื้อกลุ่มนี้ก็สามารถแบ่งเซลล์ได้มากมาย