การตรวจมะเร็งปากมดลูก
นึกถึงความรู้สึกตอนที่ฉันไปตรวจมะเร็งปากมดลูก ฉันเป็นผู้หญิง(และเป็นพยาบาลด้วยค่ะ)รู้ถึงประโยชน์ ขั้นตอนวิธีการตรวจทุกอย่าง แต่ก็ยังผลัดวันประกันพรุ่ง เลือกวัน เลือกหมอ พอวันจะไปจริง ๆ อ้าวประจำเดือนมา ต้องเลื่อนออกไปอีก
ดังนั้น ฉันจึงคิดว่าฉันเข้าใจผู้หญิง และเห็นใจมาก ๆ ด้วยค่ะ ฉันจึงรวบรวมคำถามที่เคยถูกถามเมื่อฉันไปสอนและแนะนำในชุมชนมาเล่าให้ฟัง (สูตินรีแพทย์ที่ปรึกษา 2 คน นพ.วิโรจน์ วรรณภิระ ,นพ.พัลลภ พงษ์สุทธิรักษ์)เพราะโรคมะเร็งปากมดลูกนั้นเป็นโรคมีความรุนแรงมากจริง ๆ ฉันเคยคิดว่าเป็นโรคที่ไกลตัว แต่เมื่อมาทำงานเป็น project managerมะเร็งปากมดลูกอำเภอเมืองพิษณุโลก และพูดได้อย่างภูมิใจว่า 4 ปี กับการทำงานฉันและทีมงานช่วยผู้หญิงได้มากจริง ๆ และได้พบว่ามีผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกอีก จำนวนมากที่ไม่เปิดเผยตัวเอง
ที่เล่ามาทั้งหมดเพียงแต่จะบอกว่ามะเร็งปากมดลูกเกิดจาก เชื้อไวรัสชนิดหนึ่ง(human papilla virus) สามรถติดต่อได้ทางเพศสัมพันธ์ และปัจจัยที่ส่งเสริมการเกิด คือ
· โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โดยเฉพาะหูดหงอนไก่
· กรรมพันธ์
· มีเพศสัมพันธ์ โดยเฉพาะคนที่มีคู่นอนหลายคน
· ผ่านการคลอดทางช่องคลอด โดยเฉพาะคนที่เคยคลอดมากกว่า 2 คน
· ความอ้วน
· อาหาร
· ไม่ทราบจริง ๆ
เรามาดูอาการก่อน มีตั้งแต่ไม่มีอาการอะไรเลย จนถึงมีเลือดออกทางช่องคลอด
การตรวจ ตรวจอะไร ทำอย่างไร เจ็บใหม มีเลือดออกใหม ตรวจนานใหม หมอใหนดี
1. ตอบแบบกำปั้นทุบดินต้องบอกว่า "ตรวจมะเร็งปากมดลูกก็ต้องตรวจที่มดลูกสิ "
2. จริง ๆ แล้วก็คือ ใช่ค่ะ ตรวจที่มดลูก ซึ่งอยู่ในช่องคลอด เรามาดูลักษณะทางกายภาพกันค่ะ
vagina คือ บริเวณช่องคลอด
Cervic คือ บริเวณปากมดลูก
Uterus คือ มดลูก
Ovaries คือ รังไข่
Fallopian Tubes คือ ท่อนำไข่
ขั้นตอนการตรวจ มี 2 ขั้นตอน คือ
1. การป้ายเซลล์ไปตรวจ
2. การตรวจภายใน เพื่อ
vปากมดลูกขรุขระใหม
vมดลูกโตกว่าปกติหรือไม่
vมีการอักเสบของมดลูกใหม
vแล้วต้องเตรียมตัวอย่างไร
vตรวจช่วงที่ไม่เป็นประจำเดือนค่ะ ภายหลังมีประจำเดือน 3-5 วัน ก็ได้ค่ะ เพราะเลือดประจำเดือนจะป็นอุปสรรคในการป้ายเซลล์ และอาจทำให้การอ่านผลไม่แม่นยำได้
v
o ถ้าหมดประจำเดือนแล้วตรวจได้ทุกวันค่ะ
o ถ้าตัดมดลูกแล้วต้องมาตรวจใหม ต้องตรวจค่ะ ถ้าการตัดมดลูกเกิดจากการมีเนื้องอกหรือสงสัยเป็นมะเร็ง เพราะการตรวจจะป้ายเซลล์ที่รอยโรคหรือรอยแผลเป็นเดิมที่ตัดมดลูกออกไปตรวจเพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
v งดการมีเพศสัมพันธ์ 2-3 วัน เพราะจะมีอสุจิค้างอยู่ในช่องคลอดและติดไปกับสไลด์ ทำให้เป็นอุปสรรคในการอ่านผล
vหลังการเหน็บยาทางช่องคลอด 7-10 วัน เพราะการเหน็บยารักษาจะทำให้เซลล์หลุดลอกออก
vเมื่อพร้อมแล้ว "ต้องตัดผม ปะแป้งน้องใหม" ขอตอบว่า ไม่จำเป็นค่ะ" ให้อาบน้ำรักษาความสะอาดตามปกติ
vเจ็บใหม เป็นบ้าง จะรู้สึกเจ็บนิดหน่อยตอนใส่เครื่องมือ ตึง ๆ หน่วง ๆ และรู้สึกถึงการขูดหรือป้ายเซลล์
vการฟังผล โดยปกติจะทราบผลการอ่านเซลล์ภายใน 1-4 สัปดาห์ค่ะ
vที่เหลือก็ขึ้นอยู่กับความตั้งใจจริงและความอายแล้วละค่ะ ว่าจะตรวจหรือไม่
vขอให้ผู้หญิงทุกคนโชคดีค่ะ